ขึ้นชื่อว่า “สมุนไพร” บางคนอาจจะเข้าใจว่าปลอดภัย ทานได้ และรักษาโรคได้ทันที แต่ไม่ใช่เสมอไป เพราะสมุนไพรบางชนิด แม้ภายนอกจะดูสวยงาม แปลกตา จนเป็นสมุนไพรที่สามารถประดับประดาไว้ภายในบ้าน แต่ก็มี “พิษ” ที่ควรระวังเช่นกัน
พญาไร้ใบ จัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ลักษณะภายนอกมีแต่กิ่งก้านเป็นแท่งๆคล้ายดินสอ แทบมองไม่เห็นใบ ซึ่งมีขนาดเล็กมาก แผ่ขยายกิ่งก้าน ราวกับปะการังใต้น้ำ และด้วยความเก๋ ที่ดูโดดเด่นมีดีไซน์ มีเส้นสาย ไม่รกตา หลายคนจึงนิยมนำไปเป็นไม้ประดับตกแต่งบ้านหลากหลายสไตล์ โดยเฉพาะในสไตล์ Loft หรือ Modern เพราะ ดูเท่และเข้ากันมากที่สุด
ในอีกมุมหนึ่ง พญาไร้ใบ ยังจัดเป็นสมุนไพร ที่ปลูกในบ้านได้ แถมยังมีหลากหลายสรรพคุณในการรักษา เรียกว่ามีไว้ให้อุ่นใจ เหมือนมีหมอ – พยาบาลอยู่ใกล้ๆ แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะรักษาได้ทุกโรค ทางที่ดีเจ็บปวดอาการไม่ดีอย่างไร ปรึกษาหมอที่โรงพยาบาลใกล้ที่สุดจะดีกว่า
ข้อดี หรือสรรพคุณของเจ้าต้นนี้ แทบจะนำประโยชน์มาใช้ได้ทุกส่วนตั้งแต่ ใบ ราก ลำต้น แม้รสชาติจะเฝื่อน แต่ก็ช่วยรักษาโรค และอาการต่างๆให้พอทุเลาได้ เช่น แก้ปวดท้อง แก้ริดสีดวงทวาร แก้กระเพาะอักเสบ แก้ธาตุพิการ แก้รังแค แก้อาการปวดกระดูก เป็นยาระบาย และพอกแผล เป็นต้น ไปจนถึงส่วนที่มีพิษอย่าง น้ำยาง ที่มีลักษณะเหมือนน้ำนมสีขาว โดยอาการที่เป็นพิษ เมื่อสัมผัสโดนน้ำยางจะทำให้ผิวหนังอักเสบ บวมเป็นผื่นแดง ทำให้เกิดอาการคัน และอันตรายมากหากเข้าตา อาจทำให้ตาบอดได้ นอกจากนี้หากเผลอรับประทานเข้าไปจะทำให้เยื่อบุผนังกระเพาะอาหารและลำไส้อักเสบ มีอาการอาเจียน และถ่ายท้องอย่างรุนแรง ม่านตาหด ซึ่งหากได้รับในปริมาณมากอาจทำให้สั่นและเสียชีวิตได้ แต่พิษของน้ำยางก็สามารถสร้างประโยชน์ได้เช่นเดียวกัน เพราะสามารถนำไปใช้ป้องกัน และกำจัดหอยเชอรี่ในนาข้าว และกำจัดแมลงศัตรูพืชได้เช่นเดียวกัน
หากผู้อ่านสนใจ อยากปลูกต้นพญาไร้ใบ ไว้ประดับตกแต่งบ้าน ก็มีวิธีในการเอาใจใส่ แบบไม่ยากแต่ก็ห้ามขาดการดูแล เพราะมันสามารถเติบโตได้ในดินทุกประเภท ทนแดดได้ดี จะปลูกไว้ในร่มก็อยู่ได้ แต่ควรวางไว้ในจุดที่อากาศชื้นๆให้โดนแดดพอประมาณ และรดน้ำด้วยการฉีด Foggy บ้างในช่วงเช้าเป็นบางวันไม่นานก็จะได้เห็นมันแตกดอกออกผลในช่วงหน้าแล้งที่อากาศแห้งๆแน่นอน
Story : อาทิติญาพร เงาศรี
Photo : วลีวัลย์ ขำคม