การมองจะช่วยสั่งสมประสบการณ์ทางความคิดอีกแบบหนึ่ง เป็นภาพจำในความคิดของเรา เมื่อถึงเวลาเราจะนำภาพจำของความคิดนั้นในอดีต มาผสมผสานกับสิ่งที่อยู่ตรงหน้าเรา จนเกิดเป็นจินตนาการที่โยงใยความรู้สึก และความจริงเข้าไว้ด้วยกัน
คุณมัช สุภัสเศรษฐ์ วิละรัตน์ นักจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่น ผู้หลงรักธรรมชาติมาตั้งแต่จำความได้ เขามักหาโอกาสที่จะได้ใกล้ชิดกับธรรมชาติอยู่เสมอ ไม่ว่าจะเป็นการเดินป่า ตั้งแคมป์ จึงไม่แปลกที่เขาจะมีความเข้าใจ และคุ้นเคยสถาปัตยกรรมที่ธรรมชาติสร้างขึ้น อย่างภูผา น้ำตก เป็นอย่างดี เพราะภาพเหล่านี้ต่างผ่านสายตาของเขามาแล้วนับครั้งไม่ถ้วน นั่นทำให้สไตล์การจัดสวนของคุณมัชคงความสวยงามอันบริสุทธิ์ของธรรมชาติไว้ ผสมผสานกับ วิธีการมองอย่างพินิจพิเคราะห์ และการเล่าเรื่องด้วยภาพ โดยมีจิตรกรชาวญี่ปุ่นเป็นผู้แนะแนวทาง เพื่อถ่ายทอดความสวยงามของโลกตะวันออก ผ่านก้อนหิน ต้นไม้ และสายน้ำ
“ เส้นทางการจัดสวนญี่ปุ่นของผม มาจากความผูกพัน และรักธรรมชาติอยู่แล้วครับ เริ่มจัดสวนโดยมีคนญี่ปุ่นที่สนิทกัน ให้ความรู้ที่แท้จริงของการจัดสวนแนวนี้ ถือว่าเป็นอาจารย์ก็ว่าได้ เขาเป็นจิตรกร และหันมาทำสวนญี่ปุ่นเลยทำให้ได้มุมมอง และหลักคิด ซึ่งเน้นดึงธรรมชาติ จากจินตนาการเมื่อได้มองไปยังท้องทะเล มาจัดสวน โดยเปรียบเทียบก้อนหินฟองน้ำพวกนี้เป็นเกาะต่างๆ นำเอากรวดแทนกระแสน้ำในทะเลที่ไหลเวียนไม่หยุดนิ่ง ”
โดยส่วนใหญ่บ้านในญี่ปุ่นจะมีพื้นที่ไม่มากอยู่แล้ว หินฟองน้ำจึงเป็นองค์ประกอบที่ขาดไม่ได้ในการจัดสวนญี่ปุ่น เนื่องจากสามารถจัดวางลัดเลาะไปตามทรงบ้านได้ ทำให้ขนาดของพื้นที่ไม่เป็นอุปสรรคสำหรับการจัด การบริหารพื้นที่ และร้อยเรียงองค์ประกอบให้ลงตัว คือเสน่ห์ของมัน การวางโทนสีของสวน ใช้เฉดสีตามธรรมชาติ ที่ไม่ขัดแย้ง หรือตัดกันอย่างรุนแรง เน้นความกลมกลืนแบบโทนสี Monochrome เป็นดั่งงานศิลปะที่มีโครงสร้างประณีต และละเมียดละไม เนื่องจากมีการใช้องค์ประกอบน้อย แต่ขณะเดียวกันก็สามารถสร้างสุนทรียภาพทางสายตาได้ เมื่อได้มองจะเกิดสมาธิ ดำดิ่งในความคิด และสงบนิ่ง
“ เพราะสวนญี่ปุ่นไม่มี Contrast ไม่มีการเอาสีมาตัดสีนั้นสีนี้เหมือนงานจัดสวนบาหลี จึงดูความเป็นธรรมชาติ ผสมกับพื้น ทุกอย่างต้องกลมกลืน สวนญี่ปุ่นคืองานศิลปะ คำนี้จะบอกทั้งศาสตร์และศิลป์ เซนคือศาสตร์ ศิลป์คือศิลปะของความเป็นธรรมชาติในตัวมัน การจัดสวนญี่ปุ่นจำเป็นต้องใช้จินตนาการที่ลุ่มลึก เพราะว่าทำให้มันดูเรียบง่ายแต่ร่มรื่นยาก ”
ไม่เพียงแต่รูปทรงเท่านั้นที่คุณมัชดึงจากธรรมชาติมาใช้ในการจัดสวน แต่ยังรวมถึงจิตวิญญาณทางโครงสร้าง อย่างทิศทางการไหลของต้นน้ำ มาเป็นแนวคิดในการวางน้ำตกในสวนด้วย โดยเขามักวางหัวน้ำตก ไว้ทางทิศเหนือ เพราะในธรรมชาติน้ำจะไหลลงจากที่สูงลงไปต่ำ ตามแรงโน้มถ่วงของโลก ทิศจะไปทางเหนือลงสู่ใต้ ภูมิศาสตร์ทิศเหนือจึงถือเป็นต้นกำเนิดของน้ำตามธรรมชาติ และศาสตร์ฮวงจุ้ย น้ำถือเป็นธาตุประจำทิศเหนืออีกด้วย
สวนจึงมีความเรียบง่าย สงบนิ่ง อิงหลักธรรมชาติ แต่ก่อให้เกิดสมาธิ โดยดึงหัวใจของธรรมชาติเข้าสู่จิตใจของเรา ผ่านการมองอย่างละเอียดลออ จิตใจผ่อนคลายในความรู้สึก กลมกลืนกับธรรมชาติจนเป็นหนึ่งเดียว
Story ธนภัทร อีสา
Photographer กานติพัทธ์ ช่างเรือ
Garden Designer คุณสุภัสเศรษฐ์ วิละรัตน์
